Beleidsplan PG Zwartemeer

Protestantse Gemeente
Zwartemeer

Beleidsplan   2017 – 2022

Inhoudsopgave

Inleiding

1. Visie en missie
2. Korte beschrijving
3. Uitvoering missie: hoe willen we gemeente zijn

Bijlagen

1. Kerkdiensten en vieringen
2. Kerkenraad en vrijwilligers
3. Pastoraat en catechese
4. Diaconaat
5. Kerkrentmeesterlijk beheer
6. Communicatie
7. Samenwerking andere kerken

Inleiding

In het samengaan van de Gereformeerde kerk en de Protestantse gemeente de Kapel is reeds een lange weg bewandeld. Sinds 2014 zijn de contacten en de samenwerking hernieuwd. Dit heeft geresulteerd in het voornemen om per 1 januari 2018 de gemeenten te verenigen tot één Protestantse gemeente in Zwartemeer.

De Gereformeerde kerk te Zwartemeer bestaat sinds de oprichting in 1921. De Protestantse Gemeente “De Kapel” van Zwartemeer / Barger-Compascuum draagt deze naam sinds 2009 en is oorspronkelijk een Nederlands Hervormde gemeente.

De gemeenten groeiden geleidelijk met de groei van het dorp, maar de laatste jaren is er een teruggang te zien. De afname van het aantal meelevende leden hangt samen met de regionale en landelijke tendens. In alle omringende gemeentes is er ook een duidelijke afname te constateren en vergrijzing van het ledenbestand. De kerkgangers bestaan nu voornamelijk uit ouderen. Het aantal vrijwilligers is niet groot en ook de beschikbaarheid om taken met de kerkenraad te delen is gering.
Bewustwording hiervan heeft ertoe geleid dat beide gemeenten elkaar nodig hebben om het werk in en van de gemeente uit te kunnen voeren. Voorop staat dat we hopen om zo samen een onderdeel van de gemeente van Christus te kunnen zijn en als zodanig van betekenis mogen zijn voor Zwartemeer en omgeving.

1. Visie en missie

Visie is verbonden met het woord visioen. Onze visie geeft een beeld van de toekomst. Zo willen we met elkaar gemeente zijn!

De Protestantse gemeente te Zwartemeer is een open kerkgemeenschap voor Zwartemeer en Barger Compascuum, waar het geloof in de verrezen Heer, beleden wordt. Een gastvrije gemeente voor ieder die op onze weg komt, voor zowel leden als mensen van buiten onze gemeente.

Om daar gestalte aan te geven is onze Missie drieledig:
Betrokkenheid op God:          via de wekelijkse viering die het “hart” van onze gemeente vormt.

Betrokkenheid op elkaar:       om samen het geloof te beleven, naar elkaar om te zien en elkaar tot steun en zegen zijn.

Betrokken op de wereld:       zowel op de wereld dichtbij als door via Kerk-in-actie mee te werken aan een wereldwijde gerechtigheid.

2. Korte beschrijving

Burgerlijke gemeente
De kerkelijke gemeente maakt deel uit van de burgerlijke gemeente Emmen.
Het aantal inwoners bedraagt ongeveer 107.500 (2016). De gemeente Emmen bestaat uit het “aol land”, de zogenaamde zanddorpen Emmen, Weerdinge, Noordbarge, Zuidbarge en Westenesch, wier geschiedenis terug gaat tot de vroege middeleeuwen en het zogenaamde “nije land”, een groot aantal grote en kleine veendorpen, wier geschiedenis niet verder teruggaat dan ca. 150 jaar. Het dorp Zwartemeer telt ongeveer 3000 inwoners.

Kerkelijke gemeente
De gemeente bestaat uit de volgende leden:

	Belijdende leden 2015	Doopleden 2015	Totaal
Gereformeerde Kerk	56	73	129
Protestants De Kapel	57	94	151

Protestantse Gemeente	113	167	280

Cijfers 2015
Daarnaast zijn er 64 mee-geregistreerden of mensen die anderszins met onze gemeente verbonden zijn.

3. Uitvoering missie: hoe willen wij gemeentezijn

1. Betrokkenheid op God: via de wekelijkse viering die het “hart” van onze gemeente vormt.
In het samenkomen rond de Bijbel in de diensten vieren wij en delen wij ons geloof. Dit is wat ons verbindt en het is de basis van ons gemeentezijn.

Werkwijze om dit beleid uit te voeren

We hebben voorgangers nodig om de diensten herkenbaar en aansprekend te laten zijn, maar ook in de taak als herder en verbinder.
We organiseren bijzondere diensten, die laagdrempelig zijn en ontmoeting stimuleren. Dit krijgt nu al vorm in de zangdiensten en de startdienst. We willen samenwerking zoeken met de school om schoolkerkdiensten te organiseren. We willen andersoortige diensten, zoals een Elvisdienst, organiseren.
We stimuleren de medewerking van gemeenteleden en kerkenraadsleden aan de diensten. Dit kan zijn door te collecteren, afkondigingen te doen of door een Bijbelgedeelte te lezen.
We willen nagaan of het mogelijk is om een Bijbelgesprekgroep te starten en om een gemeentezondag te organiseren.

2. Betrokkenheid op elkaar: om samen het geloof te beleven, naar elkaar om te zien en elkaar tot steun en zegen zijn.
In het pastoraat zien wij naar elkaar om en dragen wij zorg voor elkaar. Daarnaast is er ook het niet georganiseerde pastoraat, waarbij gemeenteleden uit eigen beweging naar elkaar omzien. Dit willen we niet beperken tot ‘de vaste kern’, maar we richten ons op ieder in ons dorp.

Werkwijze om dit beleid uit te voeren

We willen het georganiseerde pastoraat gestalte blijven geven door per wijk bezoekdames of -heren aan te stellen.
We ontmoeten elkaar bij het Paasontbijt en de Kerstmaaltijd. We willen de mogelijkheden nagaan om maandelijks een gezamenlijke maaltijd te organiseren of koffiemorgens.
We willen nagaan hoe we voor o.a. alleenstaanden en eenzamen een ontmoetingsavond kunnen organiseren of bijv. een kerstdiner.
Het ongeorganiseerde pastoraat stimuleren door naar elkaar om te zien, bij oudere en zieke mensen langs te gaan en/of een kaartje te sturen.

3. Betrokken op de wereld: zowel op de wereld dichtbij als door via Kerk-in-actie mee te werken aan een wereldwijde gerechtigheid.
Door Kerk in Actie zijn wij betrokken op de wereld.
We willen dit uitbreiden. We willen graag meer zichtbaar zijn in en we willen ons meer verbinden met het dorp.

Werkwijze om dit beleid uit te voeren

We willen diensten organiseren die ‘de drempel van de kerk’ verlagen. Naast de oecumenische diensten en de Sportlandgoed-dienst willen we nagaan of we gezamenlijk laagdrempelige diensten kunnen organiseren: te denken valt aan openluchtdiensten, een kom-in-de-kas dienst, een dienst in de sporthal.
Onze activiteiten in huis aan huis bladen te vermelden.
De kerk open te stellen op bijzondere dagen.
Acties voor een goed doel organiseren met anderen in het dorp, zoals met de scholen of de voedselbank samen.
Naast collectes voor het werelddiaconaat ook collecteren als er een ramp is gebeurd, waardoor het doel direct bij mensen in beeld is. En een project ‘dicht bij huis’ kiezen, waar plaatsgenoten bij betrokken zijn en dat daardoor mensen aanspreekt.

Bijlage 1: Kerkdiensten en vieringen

Elke zondag wordt er een kerkdienst gehouden. Deze begint om 9.30 uur. Voor zover mogelijk worden predikanten en voorgangers uit de omgeving aangetrokken om deze diensten te vervullen. Iedere eredienst heeft één ouderling dienst. De helft van de zondagen is er ook een dienstdoende diaken; de andere zondagen is er een collectant.
Met Kerstavond, eerste Kerstdag, eerste Paasdag wordt altijd gezocht naar een koor dat de dienst een extra dimensie geeft.

a. Orde van dienst
In de regel wordt gebruik gemaakt van de volgende orde van dienst:
            - Mededelingen door de voorganger.
            - Lied voor de dienst
           - Welkom
            - Intochtslied
            - Bemoediging en groet
            - Klein Gloria (behalve in de adventsweken en de 40-dagen tijd.).
            - Gebed om ontferming; of gebed van verootmoediging / leefregel
            - Gebed bij de opening van de Schrift
            - Schriftlezing 1
            - Lied
            - Schriftlezing 2
            - Lied
            - Prediking
            - Lied
            - Dankgebed en voorbeden, Onze Vader
            - Geloofsbelijdenis en/of Lied
            - Inzameling der gaven
            - Slotlied
            - Zegen met antwoord

b. Bij de orde van dienst
Gemeentezang
Voor de gemeentezang maken wij sinds 1 september 2014 gebruik maken van het
nieuwe liedboek. Daarnaast wordt gebruik gemaakt van de bundel “Samen zingen” (het “rode boekje”). Ook kan er gezongen worden uit andere bundels, zoals Geroepen om te Zingen,
de Evangelische Liedbundel, Johannes de Heer en Opwekking.

Collecten
In de diensten worden twee of drie (eerste zondag van de maand en bij Heilig Avondmaal) collecten gehouden. De eerste is bestemd voor diaconale doeleinden. De tweede en de deurcollecte voor kerkelijk beheer.
Enkele gemeenteleden doen dienst als collectant.

Kinderoppas
Alleen bij gelegenheden waar wél kinderen zijn wordt er kinderoppas geregeld.

c. Sacramenten
Heilig Avondmaal
Door de kerkenraad is vastgesteld dat minimaal 4x per jaar het Heilig Avondmaal wordt gevierd. Doordat er veel ouderen zijn, wordt ervoor gekozen deze viering rond een avondmaalstafel zittend te doen. Wel worden brood en wijn aan elkaar doorgegeven.

De doop
Als ouders te kennen geven hun kind(eren) te willen laten dopen, wordt er in overleg met de betrokken ouders en met de op dat moment dienstdoende predikant een doopdienst voorbereid. Voorafgaand wordt er eerst met de ouders gesproken over de betekenis van de doop. Als de datum van de doopdienst is gepland, wordt in de weken voorafgaand aan de doop twee keer afgekondigd dat deze doop plaats zal vinden. Voorwaarde voor de bediening van de doop is dat tenminste één van de ouders lid is van onze kerk. Tijdens de doopplechtigheid wordt de ouders een doopkaars en een doopkaart aangeboden. Als het kind het eerste kind uit het gezin is dat gedoopt wordt, wordt er bovendien een kinderbijbel overhandigd.

d. Trouwdiensten en uitvaartdiensten
Trouwdiensten
Als mensen te kennen geven dat zij hun huwelijk in de kerk willen inzegenen, kunnen zij, tenminste zes weken voor de huwelijksbevestiging plaats moet vinden, contact opnemen met de scriba. Ten aanzien van trouwdiensten geldt dat tenminste één van beide lid is van onze kerk.
In overleg zal bepaald worden welke predikant de dienst zal leiden. Deze predikant zal eerst een gesprek met het aanstaande bruidspaar voeren en samen met hen de dienst voorbereiden. Voorafgaand aan de dienst wordt dit twee keer afgekondigd.

Uitvaartdiensten
De aanvraag voor een uitvaartdienst wordt in overleg met één van de voorgangers             behandeld. Als daarbij gebruik wordt gemaakt van het kerkgebouw, wordt ook met de             koster overlegd. Tijdens de dienst doet een ouderling dienst. Deze gaat ook voor in het consistoriegebed.
Na overleg met de nabestaanden wordt er gecollecteerd voor het in stand houden van het gebouw.

e. Bijzondere diensten door het jaar heen.
Op vaste momenten in het jaar hebben wij een speciale viering.

Op de derde of de vierde zondag van september hebben wij de Startdienst. Deze dienst wordt georganiseerd door de voorganger in overleg met de kerkenraad. De dienst markeert het moment dat het seizoen weer van start gaat.
In de tweede week van oktober is er een gemeenschappelijke kerkdienst met de Eben-Haëzerkerk, de Kruiskerk, de Veenkerk en de Prot. Gem. te Emmer Compascuum op het Sportlandgoed.
Op de zondag volgend op de eerste woensdag van november is de Dankdienst voor Gewas en Arbeid.
Op de eerste zondag volgend op de tweede woensdag van maart is de Biddag voor Gewas en Arbeid.
In de stille week hebben wij kerkdiensten op Goede Vrijdag en Paaszondag
In september en januari zijn er oecumenische diensten, samen met de Rooms Katholieke Kerk. Beide diensten worden voorbereid door de oecumenische werkgroep.

f. Koffiedrinken
Na “bijzondere diensten” bestaat de mogelijkheid tot gezamenlijk koffie- en thee drinken.
Hiervan wordt veel gebruik gemaakt, omdat ook veel ouderen hier behoefte aan hebben.
Dit verstevigt de onderlinge band en bevordert de samenhang tussen kerkenraad en de gemeenteleden.

g. Paas- en Kerstmaaltijd
Voor de dienst op eerste Paasdag wordt er de laatste jaren door de kerkleden gezamenlijk een ontbijt gebruikt. Deze wordt door enkele vrijwilligers voorbereid onder verantwoordelijkheid van de diaconie. Een bevordering, enerzijds van saamhorigheid en anderzijds het gezamenlijk beleven van een maaltijd. Het is tegelijk een communicatie tussen de kerkleden en kerkenraad.

In de week, voorafgaand aan de Kerstdagen, is er ‘s middags een kerstmaaltijd. Dit wordt georganiseerd door vrijwilligsters onder verantwoording van de kerkenraad. Uiteraard zijn gasten altijd welkom.

Bijlage 2: Kerkenraad en vrijwilligers

Kerkenraad
In onze kerk hebben wij drie ambten; het ambt van ouderling, het ambt van diaken en dat van de predikant. In onze gemeente zijn een gedetacheerde predikant en een kerkelijk werker werkzaam.
Alle ambtsdragers samen vormen de kerkenraad. De kerkenraad draagt de verantwoording voor het hele gemeente-zijn en voor alle bestuursdaden. Uit hun midden kiest de kerkenraad een voorzitter en een scriba. De gedetacheerde predikant en de kerkelijk werker wonen de kerkenraadsvergadering bij en hebben een adviserende stem.
De ambtsdragers zijn gemeenschappelijk verantwoordelijk voor de opbouw van de gemeente door zorg te dragen voor de dienst van Woord en Sacrament, de missionaire, diaconale en pastorale arbeid, de geestelijke vorming, het opzicht, het rentmeesterschap over de vermogensrechtelijke aangelegenheden en andere arbeid tot opbouw van de gemeente.

De kerkenraad vergadert één keer per maand. Alleen in de maanden juli en augustus wordt er niet vergaderd.
Een gemeentelid (geen kerkenraadslid) is technisch voorzitter van de kerkenraad.
De notulen worden verzorgd door een vrijwilligster en zij wordt ook geacht geheimhouding te betrachten.

Moderamen
In principe bereiden de voorzitter en scriba de agenda van de kerkenraadsvergadering voor. Het moderamen komt alleen bij een in dringende en/of bijzondere situaties.

Ouderlingen
De ouderlingen zijn in het bijzonder geroepen tot de zorg voor de gemeente als gemeenschap, het dragen van medeverantwoordelijkheid voor de bediening van Woord en sacramenten, de herderlijke zorg en het opzicht en de toerusting van de gemeente tot het vervullen van haar pastorale en missionaire roeping en zij die daartoe zijn aangewezen bovendien tot de verzorging van de vermogensrechtelijke aangelegenheden van de gemeente van niet-diaconale aard (ouderling-kerkrentmeester en kerkrentmeesters).

Diakenen
De diakenen zijn in het bijzonder geroepen tot de dienst aan de Tafel van de Heer en het inzamelen en uitdelen van de liefdegaven, de dienst van barmhartigheid en gerechtigheid in gemeente en wereld, de toerusting van de gemeente tot het vervullen van haar diaconale roeping en de verzorging van de vermogensrechtelijke aangelegenheden van de gemeente van diaconale aard.
Bij de werkzaamheden tijdens het Heilig Avondmaal in de dienst worden diakenen ondersteund door ouderlingen en eventueel gemeenteleden.

Commissies
Sommige zaken zijn door de kerkenraad uitbesteed aan commissies. Zij dragen de zorg voor een duidelijk omkaderd aspect van het kerkenwerk en vallen onder de verantwoordelijkheid van de kerkenraad. In onze kerk kennen wij de financiële commissie, de zangcommissie en de kerknieuwscommissie. Daarnaast is er een gezamenlijke oecumenische commissie.

Overige vrijwilligers
Naast degenen die in een ambt hun taken uitvoeren zijn er vrijwilligers actief. Zij werken mee als koster, als collectant en brengen de bloemen uit de kerk naar de mensen. De vrijwilligers en hun taken vallen onder de verantwoordelijkheid van de kerkenraad.

Bijlage 3: Pastoraat en catechese

Pastoraat
Pastoraat is het omzien naar en aandacht hebben voor elkaar in het licht van het Evangelie van Jezus Christus. Pastoraat is een taak van alle gemeenteleden. Het meeleven met elkaar is een belangrijke taak van iedere Christen.
Om het pastoraat te structureren is onze gemeente verdeeld in wijken. Voor iedere wijk is een wijkouderling verantwoordelijk. Bijzondere aandacht is er bij geboorten, jubilea en voor mensen, die aan huis gebonden zijn, of waar ziekte is. Dit pastoraat wordt in samenwerking door de predikant, de kerkelijk werker en de ouderlingen uitgevoerd.
Ouderen in de gemeente
Dit is in onze gemeente het grootste en meest bewerkelijke arbeidsveld, mede vanwege ziekenhuisopnames en uitvaartdiensten.
Bij ziekenhuisopname wordt zoveel mogelijk (vaak wekelijks) een bezoek gebracht.
De predikant kan deze bezoekjes combineren met ziekenhuisopnames uit de gemeente Emmer-Compascuum.
Bij stervensbegeleiding wordt zoveel mogelijk de wens van betrokkenen gevolgd door na een bezoek te overleggen over het volgende bezoek van de predikant. Indien nodig kan er altijd tussentijds een beroep op de predikant worden gedaan.
Na een uitvaart wordt de overblijvende partner regelmatig bezocht. Dit geldt ook wanneer ouders een kind of kleinkind verliezen.
Een aparte groep vormen de bewoners welke zijn opgenomen in een verpleegtehuis. Zij worden zoveel mogelijk bezocht door de predikant en kerkelijk werker, die hier gezamenlijk over afstemmen. Ook wordt er veel aandacht aan hen besteed door de ouderling die het pastoraat verzorgt. Daarnaast wordt iedereen die 80 jaar wordt bezocht en vereerd met een bloemetje; daarna elke vijf jaar, dus 85 en 90. Daarna elk jaar. De doelstelling voor deze groep is om hen als kerk met het klimmen der jaren niet uit het oog te verliezen, een luisterend oor te bieden en vooral “warmte” te geven.

Catechese
Voor jongeren zijn er catechisaties, in samenwerking met de Kruiskerk en de Eben-Haëzerkerk. Het doel van beide is kinderen en jongeren bekend te maken met waar wij als gemeente qua geloof en qua normen en waarden voor staan.


Bijlage 4: Diaconaat

Diaconaat
De diakenen willen de gemeente toerusten en bepalen bij het uitvoeren van het diaconaat. We doen dit door:

De mogelijkheid onderzoeken om samen met de gemeente Emmen schrijnende gevallen binnen de gemeente Zwartemeer op te sporen om deze vervolgens financieel te kunnen ondersteunen.
Projecten, zoals aangegeven in het collecterooster, dat een jaar van tevoren door de diaconie wordt vastgelegd.
Vóór de dienst de afkondigingen te laten doen i.s.m. de ouderlingen. In bijzondere gevallen doet de ouderling van dienst de afkondiging zelf.

Jubilea en zieken
Kerkleden die jarig zijn in een “jubileumjaar” en de oudste gemeenteleden, krijgen op de verjaardag een bloemetje aangeboden. Ook echtparen die een huwelijksjubileum vieren krijgen een boeket bloemen. De exacte jubileumverjaardagen worden nog nader afgesproken.
Langdurige zieken krijgen bij bezoek soms een bos bloemen. Bij thuiskomst uit het ziekenhuis wordt er ook een bos bloemen aangeboden.

Cassetterecorder/kerktelefoon
Een deel van onze gemeenteleden is niet (meer) in staat onze kerkdiensten bij te wonen. Om hen toch in staat te stellen de dienst op een later tijdstip te beluisteren, wordt van elke kerkdienst een audio-opname gemaakt, die aan huis kan worden bezorgd.

Milieu
Wij geloven dat wij deze aarde van God in bruikleen hebben gekregen als rentmeesters. Daaruit volgt dat wij verantwoord met zijn schepping hebben om te gaan. Zeker in deze tijd, met al haar problemen rond de opwarming van de aarde, het opraken van energiebronnen en het zoeken naar alternatieven, de bevolkingsgroei en de problemen rond voedselproductie, de verdeling daarvan en onze verantwoordelijkheid naar al Gods schepselen, zijn wij als kerk geroepen om daar stelling in te nemen.

Bijlage 5: Kerkrentmeesterlijk beheer

Organisatie werk kerkrentmeesters
De kerkrentmeesters dragen de automatisering van de administratie over aan een vrijwilliger, maar draagt hiervoor wel de verantwoordelijkheid.
Ook draagt de administratieve vrijwilliger zorg voor de bestellingen en de uitvoering t.b.v. kerkbalans.
Vanaf 2012 wordt de controle op de toegezegde bedragen gedaan door de administratieve vrijwilliger in samenwerking met de ledenadministratie.
De inkomsten uit de actie kerkbalans lopen langzaam maar zeker terug.

Verantwoording
Op een gemeentebijeenkomst in maart wordt er verantwoording afgelegd over de financiën van het afgelopen boekjaar. De jaarrekening van zowel de diaconie als van de kerkrentmeesters wordt gepresenteerd.
In het najaar wordt op een gemeentebijeenkomst de begroting van de diaconie en van de kerkrentmeesters voorgelegd ter goedkeuring.
Er wordt nog onderzocht waar alle ´liggende gelden´ het best kunnen worden belegd.

Kosten trouwdienst en uitvaartdienst

Er wordt nog onderzocht welke eventuele kosten voor een trouwdienst of uitvaartdienst in rekening zullen worden gebracht.

Bijlage 6: Communicatie

Kerkblad ‘Kerknieuws’
“Het Kerknieuws” is een orgaan van 4 verschillende kerken (de Protestantse gemeente te Zwartemeer de Prot. Gemeente Eben-Haëzer Klazienaveen/Nieuw Dordrecht, de Hervormde Kruiskerkgemeente te Klazienaveen en de Veenkerk te Klazienaveen-Noord), die gezamenlijk de inhoud verzorgen.
Alle voor ons belangrijke mededelingen komen in dit kerkblad.
Gemeenteleden kunnen te allen tijde een stukje in het kerkblad laten plaatsen.
De kerkenraad heeft de eindverantwoordelijkheid t.a.v. de inhoud van de geplaatste artikelen. De scriba zorgt elke maand voor een inleiding / bij afwezigheid van haar neemt één van de kerkenraadsleden die taak over.
De predikant en kerkelijk werker, verbonden aan onze gemeente, verzorgen bij toerbeurt iom de andere voorgangers één keer per 5 maanden een overdenking.
In het Kerknieuws staan de belangrijke adressen t.b.v. de kerk en de diensten voor de komende maand met daarbij de namen van de voorgangers.

Website
Onze intentie is om voor de Protestantse Gemeente Zwartemeer een nieuwe website te ontwikkelen, waar ook de ANBI gegevens op gepubliceerd kunnen worden.

Bijlage 7: Samenwerking andere kerken

Oecumene
Er bestaat een oecumenische werkgroep, waarin de Protestantse Gemeente en de Rooms Katholieke Kerk samenwerken. De activiteiten richten zich op het organiseren van twee oecumenische diensten.

Andere gemeenten van de Protestantse Kerk
Momenteel is er overleg met de Protestantse Gemeente Eben-Haëzer Klazienaveen – Nieuw Dordrecht, de Hervormde Gemeente van Klazienaveen, de Protestantse Gemeente van Emmer- Compascuum. In dit overleg wordt de Sportlandgoed-dienst voorbereid.

Protestantse GemeenteZwartemeer

Beleidsplan PG Zwartemeer

Protestantse Gemeente
Zwartemeer